“ย่าตา! วันออกพรรษา นี้! ไปทำบุญที่ไหนดี!” สาวน้อยตะโกนเรียกหญิงชรา ที่กำลังยืนขายผักบุ้งอยู่หน้าบ้าน
“ไปตักบาตรเทโวกับฉันมั้ยล่ะ แล้วก็ไปนั่งกรรมฐาน เดินจงกรมที่วัดสังฆทาน”
“โห! ไปตักบาตรก็ได้นะ แต่ทำไมต้องเดินจงกรมด้วยอ่ะ… เดินจงเหลี่ยมไม่ได้หรอ” หญิงสาวหัวเราะ
“ทำเป็นเล่นไป!” หญิงชราเอ็ด “…รู้มั้ยว่าวันออกพรรษาเป็นวันสำคัญมากเลยนะ เดี๋ยวย่าจะเล่าให้ฟังว่า เขาทำอะไรกันบ้างในวันออกพรรษา…”
ใครที่กำลังวางแผน ไปไหว้พระทำบุญในวันออกพรรษา อ่านข้างล่างเลย! วันนี้ ruay365 รวบรวมประเพณีทำบุญออกพรรษาของจังหวัดต่าง ๆ มาให้แล้ว!
วันออกพรรษาคือวันอะไร
สำหรับคนรุ่นใหม่ที่ยังไม่รู้… “วันออกพรรษา” หรือ “วันปวารณาออกพรรษา” เป็นวันสำคัญวันหนึ่งของพุทธศาสนา! โดยถือเป็นวันสิ้นสุดช่วงฤดูจำพรรษาที่วัด ตลอดฤดูฝน (เป็นเวลา 3 เดือน) ของพระสงฆ์เถรวาท
ในวันออกพรรษานี้ เป็นวันที่พระสงฆ์จะทำ “สังฆกรรมปวารณา” หรือ การว่ากล่าวตักเตือนกัน รวมทั้งยังเป็นวันที่พุทธศาสนิกชน จะเข้าวัดเพื่อบำเพ็ญกุศลแก่พระสงฆ์ที่ตั้งใจจำพรรษาด้วย
ความสำคัญของวันออกพรรษา
สำหรับพระสงฆ์… วันออกพรรษา เป็นวันที่พวกท่านจะทำสังฆกรรมใหญ่ เรียกว่า “มหาปวารณา” เหมือนที่กล่าวไปข้างต้นว่า เป็นการเปิดโอกาสให้ภิกษุว่ากล่าวตักเตือนซึ่งกันและกัน
เนื่องจากตลอดระยะเวลาจำพรรษา 3 เดือน เหล่าพระสงฆ์อาจเห็นพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมซึ่งกันและกัน จึงเป็นโอกาสให้พระผู้ใหญ่ ได้ตักเตือนพระผู้น้อย และพระผู้น้อยก็สามารถกล่าวข้อบกพร่อง ของพระผู้อาวุโสได้เช่นกัน นอกจากนั้นยังเป็นโอกาสให้เปิดอก ถกประเด็นที่สงสัยกันด้วย
วันออกพรรษา ตรงกับวันที่เท่าไหร่?
วันออกพรรษา2563 ตรงกับวันศุกร์ที่ 2 ตุลาคม! ซึ่งโดยปกติ จะตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 ของทุกปี หรือช่วงประมาณเดือนตุลาคม ตามปฏิทินจันทรคติไทย
ข้อควรปฏิบัติของพุทธศาสนิกชน
เมื่อถึงวันออกพรรษา นับเป็นโอกาสอันดี ที่จะไปทำบุญใหญ่! ชาวพุทธทุกคนควรไปเข้าวัด ปฏิบัติธรรม เพื่อเป็นกุศลให้แก่เหล่าพระสงฆ์ ที่ตั้งใจปฏิบัติธรรมมาตลอด 3 เดือน จนครบไตรมาสพรรษากาล
กิจกรรมทั่วไป ที่ชาวพุทธควรปฏิบัติในวันออกพรรษา ได้แก่
- การไปวัดเพื่อปฏิบัติธรรม ฟังพระธรรมเทศนา
- การทำบุญตักบาตร อุทิศส่วนกุศลให้แก่ญาติผู้ล่วงลับ
- การปัดกวาดบ้านเรือนให้สะอาด
- ประดับธงชาติ และ “ธงธรรมจักร” ตามวัดและสถานที่สำคัญทางพระพุทธศาสนา
หลังจากวันออกพรรษา 1 วัน (วันแรม 1 ค่ำ เดือน 11) จะมีกิจกรรมทำบุญครั้งใหญ่แห่งปี ทั่วประเทศไทย! ไปดูกันข้างล่างเลยว่า มีกิจกรรมสำคัญอะไรบ้างในวันออกพรรษานี้!
กิจกรรมสำคัญในวันออกพรรษา
สำหรับพุทธศาสนิกชน… หลังจากวันออกพรรษา จะมีประเพณีที่นิยมปฏิบัติอยู่ 2 อย่าง คือ “การตักบาตรเทโว” และ “การฟังเทศน์มหาชาติ”
ประเพณีตักบาตรเทโว หลังวันออกพรรษา
การตักบาตรเทโว คำว่า “เทโว” ย่อมาจาก “เทโวโรหณะ” แปลว่า การเสด็จจากเทวโลก หรือวันที่พระพุทธองค์ เสด็จกลับจากการโปรดพระพุทธมารดาในเทวโลกนั่นเอง
ตักบาตรเทโว ยังสามารถเรียกอีกอย่างได้ว่า “ตักบาตรดาวดึงส์” อีกด้วย เนื่องจากในสมัยพุทธกาล เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสรู้แล้ว พระองค์ได้เสด็จขึ้นไปโปรดพระพุทธมารดา โดยจำพรรษาอยู่ ณ สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เป็นเวลา 1 พรรษา
พิธีตักบาตรเทโว จะเริ่มตั้งแต่ตอนรุ่งอรุณหลังวันออกพรรษา โดยพระภิกษุสามเณรจะทำวัตรในพระอุโบสถ พอพระอาทิตย์ขึ้นก็จะถือว่า “พระพุทธเจ้าได้ลงจากบันไดสวรรค์แล้ว” ญาติโยมก็จะมารอพระบิณฑบาตแต่เช้ามืด โดยจะนิยมนำ ข้าวต้มมัด และข้าวต้มลูกโยน มาใส่บาตร
ประเพณีเทศน์มหาชาติ หลังวันออกพรรษา
การเทศน์มหาชาติ นิยมทำกันหลังวันออกพรรษาไปแล้ว 1 เดือน โดยจะทำหลังมีพิธีทอดกฐินหลังออกพรรษาไปแล้ว อาจจัดในวันขึ้น 8 ค่ำ (กลางเดือน 12) หรือในวันแรม 8 ค่ำ ก็ได้
งานเทศน์มหาชาติ นั้น จะจัดทำในเดือนไหนก็ได้ (ไม่จำกัดฤดูกาล) บางที่จัดในเดือน 5, 6 หรือ 10 โดยมีจุดประสงค์เพื่อเป็นการหาเงินเข้าวัด การเทศน์มหาชาตินั้น มีอยู่ด้วยกันทั้งหมด 13 กัณฑ์ เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับ “พระเวสสันดร” อันเป็นพระชาติสุดท้าย ก่อนที่พระพุทธเจ้า จะมาประสูติเป็นเจ้าชายสิทธัตถะ และออกบวชจนตรัสรู้
ประเพณีออกพรรษาทั่วประเทศไทย
นอกจากกิจกรรมหลัก ๆ จะมีการตักบาตรเทโว และการฟังเทศน์มหาชาติแล้ว… แต่ละภูมิภาคทั่วประเทศไทย ยังมีกิจกรรมออกพรรษาที่แตกต่างด้วย
ภาคเหนือ
- อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน จะมี “ประเพณีกาดหลู่” เป็นเทศกาลชาวไตหรือชาวไทใหญ่ จะมีการประดิษฐ์จองพาราและประดับตามบ้านเรือน เพื่อแสดงถึงการรับเสด็จพระพุทธเจ้า และมีกิจกรรมขบวนแห่จองพารา “ปราสาทไม้จำลอง” ด้วย!
- จังหวัดน่าน อำเภอเวียงสา จะจัด “งานประเพณีแข่งเรือวันออกพรรษา” ณ บริเวณสะพานข้ามแม่น้ำน่าน โดยภายในงานจะมี การแข่งขันเรือมะเก่า, การประกวดเรือแข่งจำลอง, การประกวดภาพถ่าย, การแข่งขันเปตอง ฯลฯ
ภาคอีสาน
- จังหวัดหนองคาย จะมีกิจกรรม “ประเพณีบั้งไฟพญานาค” ภายในงานจะมีการแสดงแสงเสียง เปิดตำนานบั้งไฟพญานาค, ถนนอาหาร, การแข่งขันเรือยาวชิงถ้วยพระราชทานฯ อีกทั้งยังมีการทำบุญ การสวดมนต์ นั่งสมาธิอีกด้วย!
- จังหวัดนครพนม จะมีการจัดงาน “”ประเพณีไหลเรือไฟ” ณ เลียบริมฝั่งแม่น้ำโขง ถนนสุนทรวิจิตร และศาลากลางจังหวัด โดยในงานจะมีการชมขบวนเรือไฟที่ยิ่งใหญ่อลังการ การลอยเรือไฟโบราณเพื่อบูชาพระพุทธเจ้า
- จังหวัดสกลนคร จะจัดงาน “ประเพณีแห่ปราสาทผึ้งและแข่งขันเรือยาว” โดยในงานจะมี การชมความงามวิจิตรตระการตา ของขบวนแห่ปราสาทผึ้ง และขบวนวัฒนธรรมกว่า 13 ขบวน!
- อำเภอหนองบัวแดง จังหวัดชัยภูมิ จะมีงาน “ประเพณีบุญแห่กระธูป” ถือเป็นประเพณี 1 เดียวในประเทศไทย! จะมีการประดับก้านกระธูปอย่างสวยงาม เพื่อถวายสักการะองค์พระพุทธเจ้า ซึ่งในงานจะมีขบวนแห่กระธูปขนาดใหญ่ด้วย!
ภาคกลาง
- อำเภอเมือง จังหวัดอุทัยธานี จะมี “ประเพณีตักบาตรเทโวโรหณะ” ณ วัดสังกัสรัตนคีรี โดยในงานจะมีพระสงฆ์ประมาณ 500 รูป เดินลงบันไดเป็นแถวจาก “ยอดเขาสะแกกรัง” ราวกับพระพุทธเจ้าเสด็จลงจากดาวดีงส์
- จังหวัดนครปฐม ที่พระปฐมเจดีย์ ก็จะมี “ประเพณีตักบาตรเทโว” ด้วยเช่นกัน โดยพระภิกษุสามเณร จะมารวมกัน แล้วเดินลงมาจากบันไดนาค หน้าวิหารพระร่วง เพื่อบิณฑบาต ให้ประชาชนใส่บาตร ข้าวสาร อาหารแห้ง
ภาคใต้
- จังหวัดสุราษฎร์ธานี จะมีการจัดงาน “ประเพณีชักพระ ทอดผ้าป่า และแข่งขันเรือยาว” ณ ริมเขื่อนแม่น้ำตาปี และสนามข้างโรงแรมวังใต้ โดยในงานจะมีการประกวดพุ่มผ้าป่าหน้าบ้านทั่วมุมเมือง, ขบวนเรือพนมพระ, รถพนมพระทำบุญตักบาตรกว่า 100 วัด ฯลฯ
- จังหวัดพัทลุง จะมีกิจกรรม “งานประเพณีแข่งโพนลากพระ” ณ สนามกีฬาสำนักงานเทศบาลเมืองพัทลุง และหาดแสนสุขลำปำ โดยในงานจะมีแข่งโพนขนาดเล็ก และโพนขนาดใหญ่ เพื่อสืบสานประเพณีที่มีอยู่แต่โบราณด้วย!
เป็นอย่างไรกันบ้าง สำหรับงานประเพณีออกพรรษาทั่วประเทศไทย! แต่ละที่ก็มีทีเด็ดแตกต่าง เป็นสีสันงานบุญ ใครอยู่ใกล้จังหวัดไหน ก็ไปร่วมทำบุญได้เลยนะ! รับรองทำบุญใหญ่ ได้แต้มบุญเกินร้อย!
สรุปส่งท้าย ขอให้ได้บุญ!
วันออกพรรษา เป็นวันสิ้นสุดการจำพรรษาของพระสงฆ์ ตลอด 3 เดือนในฤดูฝน อันมีความสำคัญต่อพระสงฆ์ โดยเป็นวันที่จะมีการ “สังฆกรรมปวารณา” หรือ การว่ากล่าวตักเตือนกัน ระหว่างพระผู้ใหญ่และพระผู้น้อย
ในวันออกพรรษานี้ หน้าที่ของพุทธศาสนิกชนที่ดี ต้องไปเข้าวัดทำบุญ ตักบาตรเทโว และปฏิบัติธรรม เพื่อเป็นกุศลให้แก่พระสงฆ์ ที่ท่านสามารถจำพรรษา ถือศีลตลอด 3 เดือน
ใครที่กำลังหาโอกาส ไปทำบุญใหญ่ ห้ามพลาด! อยู่ใกล้จังหวัดไหน ก็ไปร่วมงานประเพณีออกพรรษา ได้ทั่วประเทศไทยเลย!
