สำหรับทุก ๆ ท่านเมื่อคิดอยากจะทำบุญหรือจัดงานบุญ ไม่ว่าจะเป็นใส่บาตรตอนเช้า ทำบุญวันปีใหม่ ทำบุญวันเกิด ทำบุญในงานบุญต่าง ๆ หรือกราบไหว้บูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เพื่อความเป็นสิริมงคลให้แก่ตัวเอง นอกจากอาหารหรือเครื่องสังฆทานที่นำมาถวายพระแล้ว สิ่งสำคัญที่จะขาดไม่ได้เลยนั่นคือ “ดอกไม้ไหว้พระ” ที่ใช้ในการสักการะบูชา
เราทุกคนรู้กันดีว่า “ดอกไม้” คือ สิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ เป็นความสวยงามและสีสันให้กับโลกใบนี้ อีกทั้งยังสร้างความสดชื่นให้แก่ผู้พบเห็นได้ทั้งจากรูปทรง และความหอมชื่นใจ นอกจากนี้แล้วดอกไม้ยังมีมากมายหลายสายพันธุ์ แถมยังมีความหมายพิเศษที่แตกต่างกันไปอีกด้วย
ซึ่งในครั้งนี้ Ruay365.com จึงถือโอกาสนี้รวบรวม ดอกไม้ไหว้พระ ที่ทั้งสีสวยและมีความหมายดี ๆ มาฝากทุกคนกัน รวมถึงเรื่องราวน่าสนใจเกี่ยวกับดอกไม้ที่ใช้ในการสักการะบูชา จะเลือกดอกไม้ไหนขอพรเรื่องอะไรถึงจะดี ตามไปดูกัน
ความเชื่อ ดอกไม้ไหว้พระ คืออะไร
ดอกไม้ไหว้พระ หรือ ดอกไม้บูชาพระ คือ ดอกไม้ที่เราใช้ในการกราบไหว้บูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ถวายพระ ในวันพระหรืองานบุญต่าง ๆ เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ชีวิต ซึ่งการที่เรานำดอกไม้ไปบูชาพระนั้นจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีความพิถีพิถันในการเลือกดอกที่งดงามเป็นพิเศษ
ต้องเลือกใช้ดอกไม้ที่สด ใหม่ และสวยงาม เพราะเชื่อว่าดอกไม้ถวายพระที่สวยงามจะช่วยให้ชีวิตเราสวยงามตามไปด้วยดั่งดอกไม้ ฉะนั้นหากเราเลือกดอกไม้ที่เหี่ยวเฉามา ชีวิตก็โรยราตามดอกไม้ไปด้วยเช่นกัน
การบูชาด้วยดอกไม้ต่าง ๆ
ดอกไม้มีหลายประเภท หลากสายพันธุ์ ขึ้นอยู่กับว่าผู้บูชานั้นต้องการที่จะขอพรหรืออยากให้ชีวิตเป็นอย่างไร ซึ่งอย่างที่ได้เอ่ยไปว่าการเลือกดอกไม้บูชาพระ ควรเลือกใช้ดอกไม้ที่สด ใหม่ และสวยงาม โดยสามารถแบ่งลักษณะการบูชาดอกไม้และความหมายในการบูชาดอกไม้แต่ละประเภทได้ ดังนี้
บุคคลที่บูชาด้วยดอกไม้ที่มีสีสวย
เช่น บูชาพระด้วยดอกไม้พลาสติก หรือดอกไม้ประดิษฐ์ ต่อไปในภายหน้าผู้นั้นจะได้อะไรก็ล้วนแต่มีรูปร่างลักษณะดีมีรูปสวย แต่คุณภาพไม่ดี ดังสุภาษิตว่า สวยแต่รูป จูบไม่หอม
บุคคลที่บูชาพระด้วยดอกไม้มีกลิ่นหอม
ต่อไปในภายหน้าผู้นั้นจะได้อะไรก็ล้วนมีคุณภาพดี แต่รูปร่างลักษณะไม่สวย ไม่งดงาม ดังสุภาษิตว่า ถึงรูปชั่วตัวดำแต่น้ำใจดี
บุคคลที่บูชาพระด้วยดอกไม้กำลังสดชื่น
ต่อไปในภายหน้าผู้นั้นจะได้อะไรก็ล้วนแต่เป็นของใหม่ ๆ ไม่ต้องใช้ของที่ผู้อื่นใช้แล้ว
บุคคลที่บูชาพระด้วยดอกไม้ที่บอบช้ำเหี่ยวแห้ง
ต่อไปในภายหน้าผู้นั้นจะได้อะไรก็ล้วนแต่เป็นของเก่า ๆ เหี่ยวแห้งเป็นของที่ผ่านมือผู้อื่นมาแล้ว
ไหว้พระใช้ดอกไม้กี่ดอก
ส่วนใหญ่แล้วที่เรานิยมไหว้และพบเห็นตามวัดหรือสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ต่าง ๆ มักเห็นดอกไม้ถูกจัดเป็นช่อเป็นกำ จำนวนดอกไม้ 1-3 ดอกหรือมากกว่านั้น และมีใบเตยมาเรียงซ้อนกันไว้ เนื่องจากลักษณะดังกล่าวเป็นวิธีจัดดอกไม้ที่ไม่ยาก และสะดวกต่อการถือนำไปถวายพระ หากต้องการไหว้พระที่บ้านคุณก็สามารถจัดดอกไม้ไหว้พระตามที่ต้องการเองได้เลย
เพราะแท้จริงแล้วการบูชาพระด้วยดอกไม้นั้นเป็นการบูชาด้วยสิ่งสวยงาม ดังนั้นจำนวนของดอกไม้ขึ้นอยู่ตามความชอบของผู้ถวาย และความสวยงาม ความเหมาะสมตามลักษณะของดอกไม้แต่ละชนิดมากกว่า แต่สิ่งที่ต้องคำนึงให้ความสำคัญมากกว่าจำนวนดอกไม้ นั่นก็คือ ดอกไม้ที่มีความหมายดี เพราะจะช่วยนำพาความเป็นสิริมงคลและความโชคดีมาให้
ดอกไม้ไหว้พระ ความหมายดี เสริมความรุ่งเรืองให้ชีวิต
การเลือกดอกไม้ไหว้พระนั้น เราจะต้องเลือกดอกไม้ที่มีความดี จะได้เป็นสิริมงคลแก่ตนเอง โดย ดอกไม้ที่เหมาะกับไหว้พระ 10 ชนิด ได้แก่
ดอกบัว
ดอกบัวในศาสนาพุทธแทนความบริสุทธิ์ จิตใจที่ผ่องแผ้วสดใสไม่หมองมัว และความศรัทธา ทั้งยังหมายถึงการตรัสรู้บรรลุธรรม เมื่อเปรียบกับดอกบัวที่เคยอยู่ใต้โคลนตมได้โผล่พ้นน้ำออกมาเบ่งบานรับแสงตะวันในที่สุด เป็นดอกไม้มงคลที่สื่อถึงคุณธรรม ความสงบ และความสำเร็จ เปี่ยมด้วยคุณค่าและเป็นสัญลักษณ์แห่งความบริสุทธิ์ ซึ่งเป็นดอกไม้ไหว้พระที่ผู้คนนิยมมากที่สุด
ดอกดาวเรือง
ดอกไม้มงคลที่จะช่วยส่งเสริมให้ชีวิตมีความเจริญรุ่งเรือง เงินทองไหลมาเทมา ซึ่งคนโบราณเชื่อว่า หากปลูกดอกดาวเรืองไว้ในบริเวณบ้าน จะช่วยเสริมชะตาชีวิตให้เจริญก้าวหน้า และยังเหมือนกับมีเงินทองเหลืองอร่ามเต็มบ้านอีกด้วย
ดอกพุด
ดอกพุดที่นำมาบูชา ควรเป็นดอกพุดสีขาว คนไทยโบราณเชื่อว่า บ้านใดปลูกต้นพุดจะทำให้มีความเจริญ ความมั่นคง เพราะคำว่า “พุด” หรือ “พุฒ” หมายถึง ความเข็งแรง สมบูรณ์ ความเจริญมั่นคง นอกจากนี้ยังมีความเชื่ออีกว่า จะทำให้เกิดบริสุทธิ์
ดอกกล้วยไม้
เป็นสัญลักษณ์ของความมั่งคั่ง ความรัก และความสง่างาม แสดงถึงความประเสริฐ ความสำเร็จ และความงามอันละเมียดละไม อีกทั้งยังเป็นสัญลักษณ์ที่สื่อถึงมิตรภาพ ซึ่งดอกกล้วยไม้มีสีสันที่หลากหลาย มีอยู่ในทุกสีของสายรุ้ง ยกเว้นสีน้ำเงิน โดยแต่ละชนิดมีความหมายที่แตกต่างกันออกไป ดังนี้
- กล้วยไม้สีชมพู : ได้รับเกียรติให้เป็นตัวแทนของความไร้เดียงสา, ความเป็นผู้หญิง, ความนุ่มนวล, ความสุเบิกบาน และความสุข นอกจากนี้ยังเป็นตัวแทนแห่งการเฉลิมฉลองของปีครบรอบการแต่งงานที่ 14 และ 18 อีกด้วย
- กล้วยไม้สีม่วง : นิยมนำไปไหว้พระกันเป็นจำนวนมาก เป็นตัวแทนของราชตระกูล, ความเคารพ, ความชื่นชม และความมีเกียรติ ไม้ดอกที่สง่างามเหล่านี้เป็นอุดมคติในการแสดงความชื่นชม และความเคารพต่อใครสักคน
- กล้วยไม้สีแดง :เป็นตัวแทนความหลงไหล และความปรารถนา และความหมายของสีแดงนั้นยังเป็นสัญลักษณ์ของความกล้าหาญ และความแข็งแกร่ง
- กล้วยไม้สีขาว : กล้วยไม้สีขาวเป็นอีกหนึ่งสีที่พบเห็นบ่อยและนิยมนำไปไหว้พระ เป็นสัญลักษณ์ของความไร้เดียงสา, ความสง่างาม และความงดงาม เหมาะสำหรับพิธีชำระล้าง หรือการเกิดของทารก สีขาวยังเป็นสัญลักษณ์ของการเคารพนับถือ และความถ่อมตน
- กล้วยไม้สีเหลือง : ดอกกล้วยไม้สีเหลืองที่เบิกบาน เจิดจ้านั้น มีความหมายเดียวกันกับความสุขสำราญ และการเริ่มต้นใหม่ อีกทั้งยังเป็นสัญลักษณ์แบบดั้งเดิมของมิตรภาพ เหมาะสำหรับการมอบให้กับเพื่อนที่เพิ่งประสบความสำเร็จที่น่าปลื้มปิติ
- กล้วยไม้สีส้ม : เป็นตัวแทนความภาคภูมิใจ, ความกระตือรือร้น และความกล้าหาญ เหมาะสำหรับการมอบให้กับคนที่กำลังจะทำสิ่งที่น่าหวาดกลัว
- กล้วยไม้สีเขียว : เป็นตัวแทนของสุขภาพ, ธรรมชาติ, ชีวิต และการมีอายุยืน อีกทั้งยังเป็นตัวแทนของความโชคดี และการให้พรที่สุขสันต์
ดอกเบญจมาศ
ในคติความเชื่อโบราณดอกเบญจมาศ คือ ความเป็นหนึ่งเดียวกับธรรมชาติ ทั้งยังเป็นสัญลักษณ์ของความมีอายุยืนและความงามนิรันดร์ เหมาะกับการนำมาบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์
ดอกพุดตาน
คนไทยมักเรียกว่า “ดอกไม้สามสี” เนื่องจากดอกสามารถเปลี่ยนสีได้ถึง 3 สี ซึ่งเปรียบได้เสมือนกับชีวิตของคนที่เกิดมา “เป็นเด็ก” แล้วโตขึ้น “เป็นหนุ่ม” และชราวัย “เป็นแก่เฒ่า” หมุนเวียนตามวัฏจักร เป็นสัญลักษณ์ของความมั่งคั่ง ยศศักดิ์
ดอกมะลิ
ไม่ว่าจะเป็นมะลิซ้อนหรือมะลิลา ก็ถือเป็นไม้มงคล โดยมีความหมายว่าเป็นดอกไม้ที่ได้รับความปราถนาดี เป็นที่รักคิดถึงของคนทั่วไป และเป็นสื่อแทนความกตัญญู ดังนั้นเมื่อใกล้จะถึงวันแม่ดอกมะลิจะถูกใช้เป็นสัญลักษณ์แทนความรู้สึกดังกล่าว
ดอกจำปี
ในอดีตคนไทยนิยมนำดอกจำปีติดตัวเพื่อดมกลิ่นที่หอมนุ่มนวล ปัจจุบันดอกจำปีที่คนไทยใช้ประโยชน์มากที่สุด คงจะเป็นการนำมาทำพวงมาลัย และมีความเชื่อว่าหากนำดอกจำปีถวายพระ ทำบุญ จะส่งผลให้ชีวิตรุ่งเรือง เจริญในหน้าที่การงาน
ดอกบานไม่รู้โรย
เป็นดอกไม้ที่ช่วยเสริมความแข็งแรงด้านความรัก ให้ผลิบานไม่รู้โรย ทำให้ผู้ที่อยู่อาศัยในบ้านมีความผูกพันต่อกันยาวนาน เชื่อว่าหากบ้านใดปลูกดอกบานไม่รู้โรยหรืออยากขอพรความรัก แนะนำให้ใช้ดอกบานไม่รู้โรยไปถวายพระ จะทำให้คู่รักนั้นรักกันยาวนานแสนนาน และไม่ค่อยทะเลาะกัน
ดอกลิลลี่
ดอกลิลลี่เป็นดอกไม้ที่มีสีสันมากมายหลากหลายสี ทั้งขาว ชมพู เหลือง ส้ม ซึ่งดอกลิลลี่เป็นดอกไม้แทนความรักที่นุ่มนวลอ่อนหวาน น่ารักสดใส มีความหมายถึงนัย ๆ ว่า ความประทับใจในตัวของอีกคนหนึ่งอย่างมาก ซึ่งดอกลิลลี่ที่นิยมใช้ไหว้พระคือ สีขาว สื่อถึงความน่ายินดีในทุกเรื่อง
ดอกไม้ (ห้าม) ไหว้พระ ความหมายไม่ดี
เมื่อทราบถึง ดอกไม้ไหว้พระ กันไปแล้ว ก็ควรจะต้องระมัดระวัง “ดอกไม้ห้ามไหว้พระ” กันเอาไว้ด้วย เพราะมีความเชื่อว่าจะขัดโชคลาภหรือความเจริญ อาจนำโชคร้ายโรคภัยไข้เจ็บ ซึ่งดอกไม้ห้ามไหว้พระสามารถพิจารณาได้จาก…
- ดอกไม้ที่ชื่อหรือรูปลักษณ์ไม่เป็นมงคล เช่น ดอกอุตพิต ดอกลั่นทม ดอกโศก
- ดอกไม้ที่ใช้ในงานศพหรืองานอัปมงคล เช่น ดอกซ่อนกลิ่น ดอกหน้าวัว
- ดอกไม้ที่มีพิษ มียาง มีกลิ่นเหม็น และเหี่ยวง่าย เช่น ดอกยี่โถ ดอกกุหลาบพันปี ดอกแตรนางฟ้า
ดอกไม้ไหว้พระ ควรไหว้กี่วันถึงควรทิ้ง แล้วทิ้งที่ไหน
ถึงแม้เราจะเลือก ดอกไม้ไหว้พระ ที่เป็นมงคลความหมายดีนำไปกราบไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ หรือถวายพระแล้ว แต่ถึงอย่างไรนั้นดอกไม้ก็ต้องมีวันโรยรา แห้งเหี่ยวไปตามเวลา ฉะนั้นเมื่อสังเกตว่าดอกไม้ที่นำไปถวายนั้นมีลักษณะเริ่มใบกลีบช้ำ เหี่ยวเฉา ควรเก็บทันที
และสำหรับดอกไม้บูชาที่แห้งเหี่ยว ไม่ว่าจะเป็นดอกไม้ที่ถวายหิ้งพระ หรือโต๊ะหมู่บูชา ทั้งที่เป็นแบบพวงมาลัย หรือดอกไม้ที่ถวายในแจกัน ไม่ควรนำไปทิ้งถังขยะ ควรนำไปลอยที่แม่น้ำ โดยตั้งจิตขออนุญาตพระแม่คงคาว่า..
ข้าแต่พระแม่คงคาบัดนี้ข้าพเจ้าชื่อ…………………นามสกุล…………………ได้นำดอกไม้บูชาที่หิ้งพระที่บ้านของลูกซึ่งเหี่ยวเฉาแล้ว มาทำการจำเริญที่แม่น้ำ (หรือลำคลอง) แห่งนี้ ขอพระแม่คงคาทรงโปรดอนุญาตให้ลูกได้ทำการจำเริญพวงมาลัย ดอกไม้ เหล่านี้ด้วยเถิด
หากไม่สะดวกที่แม่น้ำ ก็อาจนำไปวางไว้โคนต้นไม้ก็ได้ โดยทำการขออนุญาตพระแม่ธรณีก่อนเช่นกัน ตั้งจิตแล้วกล่าวว่า…
(ตั้งนะโม ๓ จบ)
ตัสสา เกษีสะโต ยะถาคงคา โสตัง ปะวัตตันติ มาระเสนา
ปฏิฐาตุง ปริมานานุภาเวนะ มาระเสนา ปะราชิจา นิโสนิสัง
ปาลายันติ วิทังเสนติ อะเสสะโต สาธุ สาธุ สาธุ
สังขาตัง โลตังกะวิทู ตันติพุดติง นะโมพุทธายะ นะมะ พะทะ
ปัญจะมาเร ชิโน นาโถ ปัตโต สัมโพธิมุตตะมัง จะตุสัจจัง ปะกาเสติ
ธัมมะจักกัง ปะวัตตะยิ เอเตนะ สัจจะวัชเชนะ โหตุ เม ชะยะมังคะลัง
สรุป
สำหรับการบูชาพระรัตนตรัย หรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์นั้น เปรียบได้ว่า ‘ธูป’ คือ การบูชาด้วยของหอม ‘เทียน’ คือ การบูชาด้วยแสงสว่าง และ ‘ดอกไม้’ คือ การบูชาด้วยสิ่งสวยงาม ฉะนั้นแล้วดอกไม้ไหว้พระ หรือ ดอกไม้บูชาพระ ที่เราใช้ในการกราบไหว้บูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ถวายพระ ในวันพระหรืองานบุญต่าง ๆ
ซึ่งดอกไม้ยังมีมากมายหลายสายพันธุ์ จำเป็นต้องต้องเลือกใช้ดอกไม้ที่สด ใหม่ และสวยงาม เพราะเชื่อว่าดอกไม้ถวายพระที่สวยงามจะช่วยให้ชีวิตเราสวยงามตามไปด้วยดั่งดอกไม้ รวมถึงเลือกดอกไม้ที่มีความหมายดี จะยิ่งส่งเสริมช่วยให้ชีวิตเจริญรุ่งเรือง หรือหากไม่สามารถหาชนิดดอกไม้ได้ตามที่เราแนะนำไป ก็พิจารณาได้จาก “สีดอกไม้มงคล” 2 สีที่นิยมใช้ในการไหว้พระ คือ
- ดอกไม้ไหว้พระสีขาว : ความบริสุทธิ์และความซื่อสัตย์
- ดอกไม้ไหว้พระสีเหลือง : สีสดใส ความเป็นอยู่ที่ดี ความเจริญรุ่งเรือง
อีกทั้งควรระมัดระวังดอกไม้ที่ชื่อหรือรูปลักษณ์ไม่เป็นมงคล ดอกไม้ที่มีพิษ มียาง มีกลิ่นเหม็น และที่สำคัญอย่าถวายดอกไม้ที่เหี่ยวเฉามา เพราะเชื่อว่าชีวิตผู้ถวายก็จะโรยราตามดอกไม้ไปด้วยเช่นกัน
