ในวงการพระเครื่อง… เป็นที่ทราบกันดีว่า พระชัยวัฒน์ วัดสุทัศน์ นั้นเป็นเครื่องรางศักดิ์สิทธิ์ที่หายาก! และมีประวัติอันเก่าแก่มาก สำหรับหน้าใหม่นักเลงพระ ควรทราบความเป็นมาของพระชัยวัฒน์ ก่อนที่จะเช่าบูชา
วันนี้ ruay365 จะพาไปดูประวัติพระชัยวัฒน์ ความสำคัญต่อราชวงศ์ไทย และทางเรารวบรวมมาให้แล้ว ไปดูกันว่า ตกลงแล้วพระชัยวัฒน์ แห่งวัดสุทัศน์ มีรุ่นยอดนิยมทั้งหมดกี่รุ่น! ไปดูคำตอบกันเลย!
ประวัติพระชัยวัฒน์
ทราบไหมว่า… “พระชัยวัฒน์” ก็คือ พระพุทธรูปขนาดเล็ก ที่นิยมสร้างคู่กันมากับ “พระกริ่ง” แต่จะมีขนาดเล็กกว่า โดยมีไว้เพื่อ เอาไว้บูชาและพกติดตัว…
“พระชัย” หรือ “พระไชย” เป็นพระพุทธรูปคู่บุญญาธิการ แห่งองค์พระมหากษัตริย์มาแต่สมัยโบราณ ปรากฏหลักฐานครั้งแรกในสมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช
ที่เรียกกันว่า… “พระชัย” มีความหมายว่า “ชัยชนะ” อันหมายถึง การมีชัยชนะเหนือข้าศึกศัตรู ท่านมักถูกนำทัพในยามออกศึกสงคราม และมักถูกสร้างเป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย อันหมายถึง “ปราบมารได้ชัยชนะ” อีกด้วย…
ความสำคัญของพระชัยวัฒน์
ทราบไหมว่า… มักจะมีการอัญเชิญพระชัย เข้าร่วมในพระราชพิธีสำคัญ ๆ ต่าง ๆ อาทิ พระราชพิธีถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา และ พระราชพิธีโสกันต์ เป็นต้น ซึ่งในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ท่านทรงสร้างพระชัยขึ้นเรียกว่า “พระชัยหลังช้าง” หรือ “พระชัยเล็ก” ด้วย
หลังจากนั้น… พระพุทธยอดฟ้าฯ ทรงสร้างพระชัยอีกองค์หนึ่ง คู่กับพระชัยหลังช้างเรียกว่า “พระชัยประจำรัชกาล” หรือ “พระชัยใหญ่” และกลายเป็นโบราณราชประเพณีสืบมา ของพระมหากษัตริย์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ทุกพระองค์…
สุดท้าย… พระชัยได้กลายเป็นชื่อ “พระไชยวัฒน์” หรือ “พระชัยวัฒน์” ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ด้วยคำว่า “วัฒน์” หมายถึงความยั่งยืน และสืบเนื่อง และกลายเป็นพระพุทธรูปที่นิยมสร้างสืบมา แน่นอนว่าพระชัยวัฒน์ แห่งวัดสุทัศน์เอง ก็เป็นต้นตำรับที่ได้รับความนิยมเช่นกัน…
กำเนิดพระชัยวัฒน์ แห่งวัดสุทัศน์
สำหรับใครที่เป็นสายพระเครื่อง… ย่อมรู้ดีว่า แท้จริงแล้ว “พระชัยวัฒน์” และ “พระกริ่ง” ของวัดสุทัศนเทพวรารามนั้น แทบจะโด่งดังและเป็นที่นิยมพอกันในยุคก่อน ซึ่งถ้าพูดถึงพระชัยวัฒน์ แต่ไม่พูดถึงพระกริ่ง วัดสุทัศน์ ก็คงจะเป็นไปมิได้…
ขอเล่าประวัติ “พระกริ่ง ของวัดสุทัศน์” โดยคร่าว ๆ ก็คือ… เดิมในสมัยสมเด็จพระวันรัต (แดง) ได้ป่วยเป็นอหิวาตกโรค และได้มีข่าวลือว่า ท่านได้นำพระกริ่งลงไปทำน้ำพระพุทธมนต์ แล้วนำมาดื่มกิน จนกลับมาหายเป็นปกติ ท่านพระสังฆราชแพ (เจ้าอาวาสสัดสุทัศน์ ณ ตอนนั้น) จึงศึกษาตำราสร้างพระกริ่ง และกลายเป็นผู้เชี่ยวชาญในการปลุกเสกพระกริ่ง ตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา…
และเมื่อเวลาผ่านไป… ท่านสมเด็จพระสังฆราชแพ ก็ได้ถ่ายทอดเคล็ดลับวิชา การปลุกเสกพระกริ่ง รวมทั้งพระชัยวัฒน์ ให้กับลูกศิษย์เอกของท่าน คือ ท่านเจ้าคุณศรี( สนธิ์ ) เจ้าของต้นตำรับพระชัยวัฒน์ชื่อดัง แห่งวัดสุทัศน์ นั่นเอง! ทั้งสองเกจิชื่อดังแห่งวัดสุทัศน์ ล้วนปลุกเสกพระกริ่งและพระชัยวัฒน์ศักดิ์สิทธิ์นับหลายต่อหลายรุ่น สืบทอดต่อมา…
พระชัยวัฒน์ วัดสุทัศน์รุ่นยอดนิยม
เนื่องในโอกาสนี้… จะขอยกมาแต่พระชัยวัฒน์รุ่นดัง ๆ และเป็นของแท้ ของ สมเด็จพระสังฆราชแพ และ ท่านเจ้าคุณศรี (สนธิ์) แห่งวัดสุทัศน์ มาให้เซียนพระเครื่อง และนักเลงพระรุ่นใหม่ได้ยลโฉมกันก่อน โดยจะไม่ขอกล่าวถึงพระกริ่ง
พระชัยวัฒน์ ของวัดสุทัศน์ มีรุ่นดังที่เป็นที่รู้จัก ได้แก่…
พระชัยหม่อมมิตรฯ (พ.ศ.2456)
รุ่นนี้เก่าแก่มาก! ปลุกเสกโดยเจ้าประคุณสมเด็จสังฆราชแพ ในปีพ.ศ. 2456 มีพระนามเต็มว่า “พระชัยวัฒน์ กรมขุนมฤพงศ์ ศิริวัฒน์” เป็นพระชัยวัฒน์ที่มีค่าและเป็นที่นิยมสูงมาก! ก่อนที่พระชัยวัฒน์พิมพ์นี้จะเป็นที่รู้จักกันนั้น “ม.ร.ว. มิตรารุณ เกษมศรี” เป็นท่านแรกที่นำพระชัยหม่อมมิตรหลายองค์ เข้ามาสู่วงการพระเครื่อง
ในสมัยนั้นยังเป็นพระใหม่ ผิวสีทองแดง ต่อเมื่อเวลาผ่านไป ผิวกลับดำขึ้นอย่างรวดเร็ว! ด้วยบารมีของพระชัยวัฒน์องค์นี้ ทำให้เป็นที่นิยมกล่าวขวัญกันอย่างรวดเร็ว จึงได้สมญานามที่เรียกกันทั่วไปว่า “พระชัยหม่อมมิตรฯ”
ความโดดเด่น : องค์พระนั่งสมาธิ มีเส้นสังฆาฏิเป็นแผ่นสั้นเหนืออก เรียกว่า “สิงห์หนึ่ง” ประทับบนบัวสองชั้นโดยรอบทั้งฐาน มีเกษรดอกไม้อยู่เหนือบัว 2 ชั้น เฉพาะด้านหน้าเท่านั้น ส่วนด้านหลังไม่เห็นเกษรดอกไม้ เอกลักษณ์สำคัญที่สุดก็คือที่ก้นขององค์พระชัยวัฒน์ จะจารพระนามแต่ละองค์ไม่เหมือนกัน เป็นตัวจารที่ลึกและคมชัดมาก…
พระชัยวัฒน์ เขมรน้อย (พ.ศ.2456 – 2458)
เป็นหนึ่งในรุ่นที่ปลุกเสกโดย สมเด็จพระสังฆราชแพ ในปี พ.ศ.2456-2458 เป็นพระกริ่งและพระชัยวัฒน์ รุ่นเขมรน้อย ที่มีคุณค่าสูงยิ่ง! ในสมัยของสมเด็จพระสังฆราชแพ วัดสุทัศน์
ความโดดเด่น : พุทธลักษณะคล้ายพระชัยวัฒน์รุ่นหม่อมมิตรฯ เนื้อสัมฤทธ์ดำเช่นกัน มีคิ้ว มีจมูกขึ้นเป็นสัน นัยตาและปากขีด มีบัวรอบเช่นกัน แต่ไม่มีเกษรบัวเหมือนของพระชัยวัฒน์รุ่นหม่อมมิตรฯ และที่สำคัญที่ก้นจะเป็นเพียงรอยตะไบเท่านั้น ไม่มีการจารแต่ประการใด…
พระชัยวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชแพ ปี 79 (พ.ศ. 2479)
เป็นรุ่นที่ได้รับความนิยมสูงสุดของวัดสุทัศน์! โดยในปีพ.ศ. 2479 สมเด็จพระสังฆราชแพ เป็นรุ่นที่ท่านตำหนิว่ารูปหล่อไม่ได้ตามที่ต้องการ เป็นเหตุให้ในปีพ.ศ. 2480 และปี พ.ศ. 2481 ต่อมา จึงเปลี่ยนช่างหล่อและช่างแต่งเป็นชุดใหม่
ความโดดเด่น : มีพุทธลักษณะเหมือนพระชัยวัฒน์หม่อมมิตรฯ เป็นอันมาก ต่างกันที่พระเศียรขององค์ท่าน และรายละเอียดกลีบบัว 2 ชั้นเท่านั้น ไม่มีเกษรดอกบัว
พระชัยวัฒน์ วัดสุทัศน์ ปี 83 (พ.ศ.2483)
รุ่นนี้ เป็นรุ่นเนื้อโลหะผสม ที่ได้รับ “รางวัลที่ 1 งานนายร้อยสามพราน” เมื่อวันที่ 27 มกราคม 2562 ปลุกเสกโดยสมเด็จพระสังฆราชแพ ปี 2483 ทรงประกอบพิธีเททอง เวลา 24.00 น ของวันที่ 14 พฤษจิกายน พ.ศ. 2483
ความโดดเด่น : เนื้อโลหะผสมภายในสีเหลืองทองแกมแดง กลับเป็นสีน้ำตาลอ่อน ใช้โลหะเบ้าเดียวกับพระกริ่ง ฉลองพระชนม์ฯ พ.ศ.2483 ท่านสมเด็จพระสังฆราชแพ
พระชัยวัฒน์ทองทิพย์ เจ้าคุณศรี (สนธิ์) วัดสุทัศน์(พ.ศ.2495)
รุ่นนี้ปลุกเสกโดย ท่านเจ้าคุณศรี (สนธิ์) ในปี พ.ศ.2495 โดยหลังจากที่ได้หล่อพระประธาน “พระพุทธศรีมงคลนิมิต” เสร็จสิ้น… ยังมีเศษโลหะ และมวลสารชนวนเหลืออยู่เป็นจำนวนมาก! ท่านจึงได้จัดการหล่อพระพุทธรูปขึ้นอีกองค์ พร้อมกับพระชัยวัฒน์
พระพุทธรูปขนาดเล็กลงที่ถูกหล่อขึ้น (เมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2495) ใช้พระนามว่า “หลวงพ่อทองทิพย์” จึงเป็นที่มาของชื่อ “พระชัยวัฒน์ทองทิพย์” ซึ่งเป็นการหล่อครั้งสุดท้ายของท่าน เพราะท่านได้มรณภาพ ในวันที่ 16 มกราคม พ.ศ.2495…
ความโดดเด่น : พระชัยวัฒน์ทองทิพย์ เป็นเนื้อกลับ มีจำนวนจริงแค่ 27 องค์! ซึ่งหล่อขึ้นเป็นการส่วนตัว บรรจุกริ่งในตัว 2 รู เนื้อไม่กลับดำสนิท ขึ้นเขียวขี้ม้า แต่งโดยอาจารย์นิรันดร์ แดงวิจิตร ปาดก้น เป็นแอ่งเล็กน้อย
เป็นอย่างไรบ้างสำหรับ 5 รุ่น พระชัยวัฒน์ยอดนิยม! ของสมเด็จพระสังฆราชแพ และเจ้าคุณศรี (สนธิ์) แห่งวัดสุทัศน์ อยากบอกว่าปัจจุบันนั้น หายากมาก! และราคาสูงด้วย ใครได้ไปก็เป็นบุญจริง ๆ!
สรุปส่งท้าย
พระชัยวัฒน์ วัดสุทัศน์ เป็นของขลังยอดนิยม! ที่มีประวัติอันยาวนานมาแต่อดีตกาล เดิมทีมีชื่อว่า “พระชัย” เป็นพระพุทธรูปที่มหากษัตริย์นิยมห้อย และบูชาในยามออกศึก เพราะเชื่อว่าหมายถึง “การมีชัยชนะเหนือข้าศึกศัตรู”
ในยุคของ “สมเด็จพระสังฆราชแพ” และศิษย์เอกของท่าน “เจ้าคุณศรี (สนธิ์)” ได้ปลุกเสกพระชัยวัฒน์ยอดนิยมหลายรุ่น ได้แก่ พระชัยวัฒน์หม่อนมิตรฯ, พระชัยวัฒน์เขมรน้อย, พระชัยวัฒน์สมเด็จพระสังฆราชแพ ปี 79, พระชัยวัฒน์วัดสุทัศน์ ปี 83 และ พระชัยวัฒน์ทองทิพย์ ของ เจ้าคุณศรี (สนธิ์)
แต่ละรุ่นนั้น ล้วนมีความเก่าแก่และหาของจริงได้ยากมากแล้ว ใครที่มีไว้บูชารักษาไว้ให้ดี เพราะท่านศักดิ์สิทธิ์มาก จะช่วยให้มีชัยเหนือศัตรู และมีโชคลาภอีกด้วย!
