หนึ่งในประเพณีสำคัญประจำวันสงกรานต์ ก็คือ สรงน้ำพระ ซึ่งถือเป็นไฮไลท์ประจำวันสงกรานต์เลยก็ว่าได้ เราจะเห็นมีการตั้งโต๊ะบูชาพระและอ่างน้ำอบไว้ให้ในหลายๆ ที่ ไม่ว่าจะเป็นบ้านเรือนของผู้คนทั่วไป หรือ ภายในห้างสรรพสินค้า เป็นกิจกรรม เพื่อเสริมสร้างความเป็นสิริมงคลให้แก่ตนเองในวันปีใหม่ไทย
แม้ว่าเราจะเคยเห็นการสรงน้ำพระบ่อยแล้ว แต่บางที เราก็ไม่ได้ทำถูกต้องตามหลักจริงๆ ของมัน เพราะคิดแค่ว่า รดน้ำลงบนพระพุทธรูปแล้วก็จบ แต่พิธีสรงน้ำมันพระมีอะไรมากกว่านั้น ใครที่ต้องการทราบถึงวิธีสรงน้ำพระ ที่ทำกันอย่างถูกต้องตามจารีตประเพณี ต้องตาม Ruay มาดูกันว่า วิธีสรงน้ำพระ แบบครบถ้วนตามหลักทำอย่างไร
สารบัญ
Toggleการสรงน้ำพระ คืออะไร
การสรงน้ำพระ เป็นการทำความสะอาดพระพุทธรูป ที่ปกติเราจะตั้งไว้บนหิ้ง รวมไปถึงสิ่งของต่างๆ ที่อยู่บนโต๊ะหมู่บูชาด้วย เรียกอีกอย่างคือ ‘การถวายเครื่องเถราภิเษก’ พิธีกรรมโบราณที่ทำสืบต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน และทำกันในทุกปี ถือเป็นการชำระพระวรกายของพระพุทธเจ้าให้ปราศจากมลทิน เกิดความเป็นสิริมงคลแก่ผู้ที่ปฏิบัติหรืออาศัยอยู่ในบ้าน โดยการสรงน้ำพระ สามารถแบ่งออกเป็น 2 แบบ ดังนี้
- การสรงน้ำพระพุทธรูป จะเป็นการสรงน้ำทั่วไป ที่เราเห็นกันได้ในวันสงกรานต์ นำพระออกมาตั้งบนแท่นบูชาชั่วคราว พรมด้วยน้ำอบหรือน้ำผสมน้ำอบลงบนองค์พระ
- การสรงน้ำพระภิกษุสามเณร ทำแบบเดียวกับสรงน้ำพระพุทธรูป แต่จะใช้รดบนตัวหรือบนฝ่ามือของสามเณร หากเป็นการสรงน้ำแบบอาบน้ำพระ จะมีการถวายสบงหรือผ้าไตรด้วยแล้วแต่ศรัทธา
ทำไมจึงต้อง สรงน้ำพระวันสงกรานต์
เหตุที่ทำให้คนไทย สรงน้ำพระวันสงกรานต์ นั่นก็เพราะว่า วันสงกรานต์ เป็นวันปีใหม่ของไทย เพื่อเป็นการเริ่มต้นสิ่งใหม่ๆ ที่ดีจึงต้องทำบุญในวันนี้ การสรงน้ำพระ ก็เป็นการแสดงถึงความเคารพที่มีต่อพระรัตนตรัย การแสดงความเคารพบูชาเช่นนี้ จะช่วยให้ได้บุญกุศลเป็นอย่างมาก ให้ได้อานิสงส์ไปสู่ภพภูมิที่ดีในภายภาคหน้า
อุปกรณ์ในการสรงน้ำพระ
- ผ้าเช็ดทำความสะอาดผืนใหม่ หรือ ฟองน้ำสะอาด
- อ่างเล็กๆ สำหรับสรงน้ำพระ
- โต๊ะหมู่บูชาชั่วคราว
- พานและถาดรอง สามารถเลือกได้ตามความเหมาะสม
- เครื่องหอม เช่น ดอกไม้หอม, พวงมาลัย, น้ำหอม/น้ำอบ/น้ำปรุง เป็นต้น
- ขันใส่น้ำขนาดเล็ก สำหรับสรงน้ำพระ
วิธีสรงน้ำพระ
- เริ่มจากการอัญเชิญพระพุทธรูปออกมาทำความสะอาดเบื้องต้น ด้วยผ้าผืนใหม่หรือฟองน้ำที่สะอาด
- อัญเชิญพระพุทธรูปไปอยู่บนโต๊ะหมู่บูชาชั่วคราว โดยมีถาดรอง เวลาที่สรงน้ำ แล้วน้ำไหลลงมา จะได้ไม่เปื้อนโต๊ะ พร้อมประดับโต๊ะหมู่บูชาด้วย ดอกไม้หอม พวงมาลัย น้ำอบ
- จากนั้นให้เตรียมอ่างเล็กสำหรับสรงน้ำพระ โดยการโรยดอกไม้ที่มีกลิ่นหอม พวงมาลัย น้ำเปล่า ผสมกับน้ำอบ มีไว้ใช้สำหรับสรงน้ำพระ
- ต่อมาให้ทำความสะอาดที่ประดิษฐานองค์พระต่างๆ ภายในบ้าน เช่น หิ้งพระ โต๊ะพระ หรือสิ่งของที่เกี่ยวกับข้องกับการประดิษฐานองค์พระให้สะอาด
- สุดท้ายนี้ให้ทุกคนในบ้านมารวมตัวกัน ตั้งจิตอธิษฐาน แล้วร่วมกันสรงน้ำพระไปพร้อมๆ กัน โดยใช้ขันขนาดเล็กที่วางในอ่างน้ำอบ รดพระพุทธรูปทุกองค์ พร้อมกล่าวคำขอขมา
คาถาสรงน้ำพระ
คำขอขมาพระรัตนตรัย
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ (3 จบ)
ระตะนัตตะเย ปะมาเทนะ ทะวารัตตะเยนะ กะตัง
สัพพัง อะปะราธัง ขะมะตุ โน ภันเต
- คำแปล
กายกรรม 3 วจีกรรม 4 มโนกรรม 3 ที่ข้าพเจ้าได้ประมาทพลาดพลั้งในพระรัตนตรัย ด้วยความตั้งใจก็ดี ไม่ตั้งใจก็ดี ต่อหน้าก็ดี ลับหลังก็ดี ขอพระรัตนตรัยได้โปรดยกโทษให้ข้าพเจ้าด้วยเถิด
อาราธนาพระพุทธรูปลงสรงน้ำ
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ (3 จบ)
อุกาสะ ภันเต ภะคะวา อะยัง กาโล คิมหันตะอุตุ
กาละสัมปัตโต อิจฉามะ ภะคะวันตัง อะภิสิญจิตุง
สักกัจจัง อาราธะนัง กะโรมะ
- คำแปล
ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเจ้า ขอประทานพระวโรกาศ เวลานี้เป็นหน้าร้อน ฝูงข้าพระพุทธเจ้าทั้งหลาย ปรารถนาอาราธนาพระผู้มีพระภาคเจ้าลงสรงน้ำ ด้วยความเคารพยิ่ง เพื่อความผาสุกของข้าพเจ้าทั้งหลาย
คำอธิษฐานสรงน้ำพระ
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ (3 จบ)
อิมินา สิญฺจะเนเนวะ โรโค โสโก อุปัททะโว
นิพพันตุ สัพพะโส เอเต สุขี โหนตุ นิรันตะรัง
- คำแปล
เดชะ ข้าสรงน้ำ พระชุ่มฉ่ำตลอดกาล ทุกข์โศกโรคภัยพาล อันตรธาน เป็นสุข เทอญ
สรุป
อีกเพียงไม่นาน ก็จะถึงเทศกาลที่ทุกคนรอคอย นั่นก็คือ วันสงกรานต์ มีประเพณีสำคัญ คือ สรงน้ำพระ ซึ่งถือว่าเป็นไฮไลท์ของเทศกาลสงกรานต์เลยก็ว่าได้ ในวันปีใหม่ไทยแบบนี้ หลายคนก็ได้วางแผนที่จะกลับบ้าน ไปหาครอบครัวญาติพี่น้องกันแล้ว ไปไหว้ผู้หลักผู้ใหญ่ เพื่อความเป็นสิริมงคล แม้ว่าจะปีนี้ จะไม่สามารถออกไปเล่นน้ำ สาดน้ำได้ตามปกติ เนื่องด้วยสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 แต่ก็ยังมีกิจกรรมวันสงกรานต์อีกมากมายให้ทุกท่านได้เข้าร่วมอย่างแน่นอน
บทความที่เกี่ยวข้อง
- 5 กิจกรรมวันสงกรานต์ 2564 ทำให้ถูกวิธี ให้ผลดีกับตัวเอง
- ไหว้พระ อุบลราชธานี 5 วัดดัง! ขอโชคลาภเสริมดวงให้ปัง ต้อนรับสงกรานต์ 2564
- 5 พิกัด ไหว้พระ สงกรานต์ 2564 & ความเชื่อ สงกรานต์ แต่ละภูมิภาคทั่วไทย!
- 5 ที่เที่ยว สงกรานต์ 2564 ต้อนรับ วันหยุดยาว ด้วยโชคลาภเงินทอง!
- 5 คาถาเดินทางปลอดภัย & วิธีเตรียมตัวก่อนเดินทางไกล รู้ไว้ช่วยให้แคล้วคลาด!