เมื่อได้มีโอกาสได้ไปเที่ยวภูเก็ต หลายคนมักจะไปเที่ยวชมความงามของธรรมชาติอย่างหาดทรายขาว เขาน้อยใหญ่ และทะเลอันดามันเสียเป็นส่วนใหญ่ ทว่าภูเก็ตไม่ได้มีดีเเค่ธรรมชาติอันสวยงามและสมบูรณ์เท่านั้น ในเกาะเล็ก ๆ แห่งนี้ยังมีศาสนสถานหลายเเห่ง ให้ผู้คนได้ไปทำบุญเเละหลีกหนีจาความวุ่นว่ยภายนอกอีกด้วย ซึ่งหนึ่งในสถานที่นั้นคือ ” วัดพระผุด” นั่นเอง

ที่ตั้งของวัดพระผุด

วัดพระทองหรือวัดพระผุด ตั้งอยู่ที่บ้านนาใน หมู่ 7 ตำบลเทพกษัตรี อำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต อยู๋ทางทิศเหนือของเกาะภูเก็ต ใกล้ถนนเทพกระษัตรี ห่างจากสนามบินภูเก็ตประมาณ 10 กิโลเมตรและห่างจากตัวเมืองภูเก็ตประมาณ 21 กิโลเมตร

ตำนานพระทอง (พระผุด)

มีตำนานเรื่องเล่าต่อกันมาว่า ในอดีตบริเวณที่ตั้งวัดเป็นทุ่งนากว้างและคลองน้ำ ชาวบ้านมักนำโค กระบือมาเลี้ยงไว้บริเวณนี้ อยู่มาวันหนึ่งมีเด็กชายคนหนึ่งจูงกระบือไปทุ่งนา และผูกเชือกล่ามกระบือไว้กับตอไม้ริมคลองที่มีเปื้อนโคลนตม ครั้นเด็กกลับบ้านมาเกิดอากาศเป็นลมเสียชีวิต และกระบือที่ล่ามกับตอไม้ไว้ก็ตายไปด้วย ต่อมาพ่อของเด็กฝันว่า ตอไม้ที่ลูกชายล่ามกระบือไว้นั้นเป็นเกศพระพุทธรูป เมื่อตื่นมาขึ้นได้ชวนเพื่อนบ้านไปขัดล้างตอไม้ต้นนั้น ปรากฎว่ามีลักษณะคล้ายเกศของพระพุทธรูปและเป็นทองคำเช่นในฝัน เมื่อเป็นเช่นนั้นชาวบ้านมากมายต่างพากันมาสักการะบูชา

พอเจ้าเมืองถลาง สมัยนั้นอยู่ที่บ้านดอนทราบข่าว ก็สั่งให้ขุดพระพุทธรูปขึ้นมาประดิษฐานไว้ให้เป็นกิจจะลักษณะ ทว่ากลับไม่สามารถขุดขึ้นมาได้ ผู้ที่ทำการขุดถูกแมลงต่อ แตนต่อยจนเสียชีวิต ส่วนพวกที่ไม่ได้ขุด เพียงแต่เอาดอกไม้ธูปเทียนไปไหว้ ลูบคลำเกศพระผุด ตัวต่อแตนก็จะไม่ทำอันตรายเลย

ต่อมาได้มีพระธุดงค์รูปหนึ่งมาจากสุโขทัย ท่านได้เห็นหลวงพ่อพระผุด ท่านเกรงว่าหากพวกโจรเห็นแล้วจะตัดไปขายเสีย ท่านจึงคิดว่าควรจะสร้างวัดที่นี่ เพื่อเป็นการรักษาพระพุทธรูปองค์นั้นเอาไว้ วัดพระทองแห่งนี้จึงถูกสร้างขึ้นในสมัยดังกล่าวโดยมี “หลวงพ่อสิงห์” เป็นเจ้าอาวาสองค์แรก ท่านได้ชักชวนชาวบ้านให้ช่วยกันสร้างกุฏิ วิหาร และสร้างอุโบสถโดยมีหลวงพ่อพระผุดเป็นประธานในพระอุโบสถแล้วก่อให้สูงขึ้น เจ้าเมืองจึงได้สั่งให้สร้างสิ่งปกคลุมไว้ ตั้งเเต่นั้นมาชาวบ้านก็พากันกราบไหว้ พร้อมกับเรียกพระพุทธรูปองค์ดังกล่าวว่า “พระผุด” เนื่องจากเป็นพระพุทธรูปที่ผุดขึ้นมาจากดิน เพียงพระเกศมาลา สูงประมาณ 1 ศอกเท่านั้น

ส่วนคนจีนจะเรียก “พระผุด” ว่า “ภูปุ๊ค (พู่ฮุก)” เพราะเชื่อว่าเป็นพระผุดจากเมืองจีน ในช่วงเทศกาลตรุษจีน คนจีนในภูเก็ต พังงา ตะกั่วป่า ท้ายเหมือง และกระบี่ จะพากันมานมัสการพระผุดเป็นประจำทุกปี

นอกจากนี้ยังมีการเอ่ยถึงพระผุดในเหตุการณ์ศึกพระเจ้าปะดุงยกพลมาตีเมืองถลาง ในปีพ.ศ. 2328 ทหารพม่าพยายามขุดพระผุด เพื่อนำกลับไปยังประเทศพม่า แต่ขุดลงไปคราวใดก็มีฝูงแตนไล่ต่อยจนต้องละความพยายาม ต่อมาชาวบ้านจึงได้นำทองมาหุ้มพระพุทธรูปที่ผุดจากพื้นดินเพียงครึ่งองค์ดังที่เห็นในปัจจุบัน

ส่วนชื่อ “วัดพระทอง” มาจากในปี พ.ศ. 2452 พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖ เสด็จประพาสจังหวัดภูเก็ต และได้มาทอดพระเนตรพระทอง (พระผุด) องค์นี้ ทรงมีพระราชวิจารณ์ไว้ว่า “การก่อพระพุทธรูปสวมพระผุดนี้ก่อด้วยอิฐถือปูน มีแต่เศียรกับพระองค์เพียงเท่าทรวงเพื่อให้ดูเหมือนผุดขึ้นมาจากพื้นดิน ฝีไม้ลายมือทำก็กระนั้นแหละ แต่ต้องชมว่าเขากล้า มีคนน้อยคนที่จะกล้าทำพระครึ่งองค์เช่นนี้ เพราะฉะนั้นก็จะต้องยอมรับว่าเป็นของควรดูอย่างหนึ่ง” ต่อจากนั้นก็ได้พระราชทานนามวัดแห่งนี้ว่า “วัดพระทอง”

พิพิธภัณฑสถานวัดพระทอง

ภายในพระทอง นอกจากจะมีพระพุทธรูปให้ได้สักการะบูชาเเล้ว ยังมี “พิพิธภัณฑสถานวัดพระทอง” อันเป็นที่เก็บรวบรวมโบราณวัตถุ ข้าวของเครื่องใช้ของชาวภูเก็ต เช่น “จังซุ่ย” เสื้อกันฝนชาวเหมืองแร่ดีบุก รองเท้าตีนตุกของสตรีเชื้อสายจีน ที่ต้องมัดเท้าให้เล็กตามค่านิยมของสังคมสมัยนั้น และของเก่าอีกมากมายให้ทุกคนได้ชื่นชม

สรุป

วัดพระผุด ตั้งอยู่ที่บ้านนาใน หมู่ 7 ตำบลเทพกษัตรี อำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต ชื่อวัดพระผุดนั้น มีที่มาจากภายในวัด มีพระพุทธรูปซึ่งผุดขึ้นมาจากดิน เพียงพระเกศมาลา สูงประมาณ 1 ศอก เมื่อนับเวลาตามตำนานเล่าขานเเล้ววัดเเห่งนี้มีอายุหลายร้อยปีมากที่เดียว หากคอหวยท่านใดเป็นชาวภูเก็ตหรือมีเเพลนจะไปเที่ยวภูเก็ต ก็อย่าลืมเเวะสักการะพระท่าน ให้เป็นสิริมงคลกับชีวิต เดินทางท่องเที่ยวจะได้ปลอดภัย ทำมาค้าขายอะไรจะได้เจริญรุ่งเรืองร่ำรวย ส่วนท่านใดอยากลองลุ้นเลขดู ก็ลองเอาเลขปีพ.ศ. เหตุการณ์สำคัญต่าง ๆ เช่ ไปเสี่ยงโชคก็ไม่เสียหาย